آبله‌مرغان (Varicella) یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که عمدتاً در کودکان دیده می‌شود. عامل این بیماری ویروس واریسلا زوستر (VZV) است که از خانوادهٔ هرپس‌ویروس‌ها محسوب می‌شود. اگرچه آبله‌مرغان در کودکان اغلب خفیف است، اما در بزرگسالان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند عوارض جدی‌تری به همراه داشته باشد.
عامل بیماری آبله‌مرغان
ویروس واریسلا زوستر (VZV) یک ویروس DNA دار از خانوادهٔ هرپس‌ویروس‌ها است. این ویروس پس از عفونت اولیه در بدن به حالت نهفته باقی می‌ماند و ممکن است سال‌ها بعد دوباره فعال شده و باعث بیماری زونا (Herpes Zoster) شود.
راههای انتقال آبله‌مرغان
آبله‌مرغان از طریق تماس مستقیم با ترشحات تاول‌ها یا از طریق قطرات تنفسی حاصل از سرفه و عطسه فرد مبتلا منتقل می‌شود. فرد مبتلا می‌تواند از ۴۸ ساعت قبل از بروز بثورات تا زمانی که تمام تاول‌ها خشک و پوسته‌پوسته شوند، بیماری را به دیگران منتقل کند.
دورهٔ کمون آبله‌مرغان
دورهٔ کمون آبله‌مرغان معمولاً بین ۱۰ تا ۲۱ روز است. در این مدت، ویروس در بدن تکثیر می‌شود و علائم بالینی هنوز ظاهر نشده‌اند.
علائم بالینی آبله‌مرغان
علائم آبله‌مرغان معمولاً به صورت زیر بروز می‌کنند:
- تب: اغلب اولین علامت است.
- خستگی و بی‌حالی: احساس ضعف عمومی در بدن.
- از دست دادن اشتها: کاهش میل به غذا.
- سردرد: درد در ناحیهٔ سر.
- بثورات پوستی: ظاهر شدن دانه‌های قرمز که به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند و سپس خشک شده و پوسته‌پوسته می‌شوند.
بثورات معمولاً ابتدا در صورت، سینه و پشت ظاهر می‌شوند و سپس به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابند. در برخی موارد، تاول‌ها می‌توانند در دهان، پلک‌ها یا ناحیهٔ تناسلی نیز ظاهر شوند.
عوارض احتمالی آبله‌مرغان
اگرچه آبله‌مرغان در کودکان سالم معمولاً خفیف است، اما ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد، از جمله:
- عفونت‌های باکتریایی پوست: مانند سلولیت یا عفونت‌های استافیلوکوکی.
- پنومونی: عفونت ریه، به‌ویژه در بزرگسالان.
- انسفالیت: التهاب مغز که می‌تواند تهدیدکنندهٔ حیات باشد.
- هپاتیت: التهاب کبد، به‌ویژه در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف.
- زونا: فعال شدن مجدد ویروس در سال‌های بعد که باعث بروز بثورات دردناک می‌شود.
تشخیص آبله‌مرغان
تشخیص آبله‌مرغان معمولاً بر اساس علائم بالینی و ظاهر بثورات انجام می‌شود. در موارد خاص، آزمایش‌های خون یا PCR برای تأیید تشخیص ممکن است انجام شود.
درمان آبله‌مرغان
در بیشتر موارد، آبله‌مرغان نیاز به درمان خاصی ندارد و با مراقبت‌های حمایتی بهبود می‌یابد:
- استراحت کافی: برای کمک به بهبود بدن.
- مصرف مایعات فراوان: برای جلوگیری از کم‌آبی بدن.
- داروهای ضدتب: مانند استامینوفن برای کاهش تب.
- داروهای ضدخارش: مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا لوسیون کالامین برای کاهش خارش.
در موارد شدید یا در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، پزشک ممکن است داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر تجویز کند.
پیشگیری از آبله مرغان
مؤثرترین روش پیشگیری از آبله‌مرغان واکسیناسیون است. واکسن آبله‌مرغان معمولاً در دو نوبت تزریق می‌شود و می‌تواند از بروز بیماری یا کاهش شدت آن جلوگیری کند.
آبله‌مرغان یک بیماری ویروسی شایع و مسری است که عمدتاً کودکان را مبتلا می‌کند. با شناخت علائم، رعایت بهداشت و واکسیناسیون می‌توان از شیوع آن جلوگیری کرد و از بروز عوارض جدی‌تر آن در بزرگسالی پیشگیری نمود.
داروهای جلدی در آبله مرغان
برای کاهش درد، خارش و التهاب ناشی از بثورات جلدی در آبله‌مرغان، استفاده از برخی پمادها و لوسیون‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد. در ادامه، بهترین و رایج‌ترین گزینه‌ها را برات معرفی می‌کنم:
لوسیون کالامین (Calamine Lotion)
کاربرد لوسیون کالامین
- کاهش خارش
- تسکین التهاب و قرمزی پوست
نحوه استفاده از لوسیون کالامین
با پنبه یا دست تمیز روی بثورات زده شود، روزی چند بار. مناسب برای بیشتر افراد.
کرم آنتی‌هیستامین موضعی (مثل دیفن‌هیدرامین)
کاربرد کرم آنتی‌هیستامین موضعی
- کاهش خارش شدید
- جلوگیری از خاراندن پوست (که ممکن است باعث عفونت شود)
هشدار مصرف کرم آنتی‌هیستامین موضعی
نباید زیاد استفاده شود؛ مخصوصاً در کودکان یا روی نواحی وسیع پوست.
پماد زینک اکساید (Zinc Oxide Ointment)
کاربرد پماد زینک اکساید
- محافظت از پوست
- خشک‌کردن تاول‌ها
- پیشگیری از عفونت
کرم هیدروکورتیزون (Hydrocortisone 1%)
کاربرد کرم هیدروکورتیزون
- کاهش التهاب
- درمان خارش و سوزش شدید
هشدار مصرف کرم هیدروکورتیزون
فقط در نواحی محدود و با مشورت پزشک استفاده شود؛ برای نواحی وسیع مناسب نیست.
ژل یا پماد آلوئه‌ورا (طبیعی یا دارویی)
کاربرد ژل یا پماد آلوئه‌ورا
- خنک‌کنندگی و تسکین فوری
- کاهش التهاب
- کمک به ترمیم پوست
نکته‌های مهم هنگام استفاده از پمادها
- پوست باید تمیز و خشک باشد.
- از خاراندن ناحیه‌ی مبتلا پرهیز شود (برای کودکان می‌توان از دستکش نخی یا کوتاه کردن ناخن‌ها استفاده کرد).
- اگر تاول‌ها عفونی شدند، بهتر است با پزشک مشورت شود.
مکمل‌های مفید در بهبود آبله‌مرغان
مکمل‌ها نمی‌توانند به‌طور مستقیم از ابتلا به آبله‌مرغان جلوگیری کنند.
چون عامل بیماری یک ویروس خاص (ویروس واریسلا زوستر) است، پیشگیری اصلی از طریق واکسیناسیون انجام می‌شود. با این حال، مکمل‌ها می‌توانند با تقویت سیستم ایمنی بدن به روند بهبود سریع‌تر کمک کنند یا شدت علائم را کمتر کنند.
ویتامین C
- نقش: تقویت سیستم ایمنی، کمک به ترمیم پوست
- منابع: قرص جوشان، پرتقال، کیوی، فلفل دلمه‌ای
ویتامین A
- نقش: حمایت از سلامت پوست و مخاط‌ها
- نکته: دوز بالا برای کودکان مناسب نیست مگر با تجویز پزشک
زینک (روی)
- نقش: تسریع ترمیم زخم‌ها و جلوگیری از عفونت‌های پوستی
- شکل مصرف: شربت، قرص، یا همراه غذاهایی مثل گوشت قرمز، عدس، تخمه کدو
ویتامین E
- نقش: آنتی‌اکسیدان قوی، کمک به بهبود جای زخم
- شکل مصرف: کپسول یا روغن موضعی
پروبیوتیک‌ها
- نقش: حمایت از سیستم ایمنی از طریق سلامت روده
- منابع: ماست پروبیوتیک، مکمل‌های دارویی
شما می‌توانید از فروشگاه آنلاین داروخانه فارم آنلاین انواع مکمل‌های مفید در بیماری آبله مرغان را خریداری کنید و یا در صورت نیاز به مشورت با همکاران ما در تماس باشید.
ملاحظات مهم:
- مکمل‌ها باید با احتیاط و ترجیحاً زیر نظر پزشک یا داروساز مصرف شوند، مخصوصاً در کودکان.
- زیاده‌روی در مصرف برخی مکمل‌ها (مثل ویتامین A یا زینک) ممکن است عوارض داشته باشد.
- مکمل‌ها جایگزین درمان نیستند، بلکه در کنار درمان‌های اصلی می‌توانند مفید باشند.
منابع:
تهیه شده توسط: تیم تولید محتوای فارم آنلاین